Difference between revisions of "Turkic lenition issues"

From FireSpeakerWiki
Jump to navigationJump to search
(→‎Kyrgyz uu/oo/aa)
(→‎Kyrgyz uu/oo/aa)
Line 257: Line 257:
 
{|class="wikitable" style="text-align: center";
 
{|class="wikitable" style="text-align: center";
 
|+ G
 
|+ G
−
! gloss !! Old Turkic !! Kyrgyz !! Kazakh !! Uzbek !! Uyghur !! Turkish !! Sakha !! Chuvash !! Mongolic !! Manchu
+
! gloss !! Old Turkic !! Kyrgyz !! Kazakh !! Uzbek !! Uyghur !! Turkish !! Khakas !! Tuvan !! Sakha !! Chuvash !! Mongolic !! Manchu
 
|-
 
|-
 
! heavy
 
! heavy
Line 266: Line 266:
 
| éğir
 
| éğir
 
| ağır
 
| ağır
 +
|
 +
|
 
| ıar
 
| ıar
 
| yıvər
 
| yıvər
Line 276: Line 278:
 
| éğiz
 
| éğiz
 
| ağız
 
| ağız
 +
|
 +
|
 
| uos
 
| uos
 
| çəwar/çåwar(?)
 
| çəwar/çåwar(?)
Line 286: Line 290:
 
| yoğun; yoğan
 
| yoğun; yoğan
 
| yoğun
 
| yoğun
 +
|
 +
|
 
| suon
 
| suon
 
|
 
|
Line 296: Line 302:
 
| yavaş/yuvaş
 
| yavaş/yuvaş
 
| yavaş
 
| yavaş
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 306: Line 314:
 
|
 
|
 
| yağı
 
| yağı
 +
|
 +
|
 
| (sıa-?)
 
| (sıa-?)
 
| ɕu
 
| ɕu
Line 318: Line 328:
 
| tağ
 
| tağ
 
| dağ
 
| dağ
 +
|
 +
|
 
| tıa
 
| tıa
 
| tu
 
| tu
Line 328: Line 340:
 
| beğir
 
| beğir
 
| bağır
 
| bağır
 +
|
 +
|
 
| bıar
 
| bıar
 
| pȯver
 
| pȯver
Line 338: Line 352:
 
| mozay
 
| mozay
 
| buzağu
 
| buzağu
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
 
| påru
 
| påru
Line 349: Line 365:
 
| toxa/toxu
 
| toxa/toxu
 
| tavuk
 
| tavuk
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
 
| çəxə
 
| çəxə
Line 361: Line 379:
 
| ağı/oğa (?)
 
| ağı/oğa (?)
 
| ağu
 
| ağu
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
Line 371: Line 391:
 
| oğul/oğl-; oğal/oğl-
 
| oğul/oğl-; oğal/oğl-
 
| oğul/oğl-
 
| oğul/oğl-
 +
|
 +
|
 
| uol
 
| uol
 
| ıvəl
 
| ıvəl
Line 381: Line 403:
 
| soğiq
 
| soğiq
 
| soğuk
 
| soğuk
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
 
| sivɘ
 
| sivɘ
Line 391: Line 415:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
 
| såvår
 
| såvår
Line 402: Line 428:
 
| qoru-
 
| qoru-
 
| kavur-
 
| kavur-
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
 
|
 
|
Line 413: Line 441:
 
| yuğur-/juğur-
 
| yuğur-/juğur-
 
| yoğur- (?)
 
| yoğur- (?)
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
 
| ɕår-
 
| ɕår-
Line 424: Line 454:
 
| buğ
 
| buğ
 
| buğu
 
| buğu
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
 
| påw
 
| påw
Line 437: Line 469:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
 
|-
 
|-
Line 448: Line 482:
 
|  
 
|  
 
|  
 
|  
 +
|
 +
|
 
|-
 
|-
 
! near
 
! near
Line 456: Line 492:
 
|  
 
|  
 
| yavuk
 
| yavuk
 +
|
 +
|
 
| çugas (?)
 
| çugas (?)
 
| çıvəx
 
| çıvəx
Line 467: Line 505:
 
| teriq
 
| teriq
 
| darı
 
| darı
 +
|
 +
|
 
|  
 
|  
 
| tırə
 
| tırə
Line 477: Line 517:
 
| åğiz
 
| åğiz
 
|  
 
|  
 +
|
 +
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
| ırri (< ırɘ ?)
 
| ırri (< ırɘ ?)
 
| uğuruğ <!-- Khalkha уураг -->
 
| uğuruğ <!-- Khalkha уураг -->
 +
|-
 +
! wash (v.)
 +
| yu- (?)
 +
| juu
 +
| yuw-
 +
| yuw-/yuy-
 +
| yu-
 +
| çuğ-
 +
| çuu-
 +
| suu-y- (?)
 +
| śu-
 +
|
 +
|
 
|-
 
|-
 
! milk (v)
 
! milk (v)
Line 489: Line 544:
 
| sağ-
 
| sağ-
 
| sağ-
 
| sağ-
 +
|
 +
|
 
| ıa-
 
| ıa-
 
| såv-
 
| såv-
Line 501: Line 558:
 
|
 
|
 
| yağ-
 
| yağ-
 +
|
 +
|
 
| ɕu-
 
| ɕu-
 
| —
 
| —
Line 511: Line 570:
 
|
 
|
 
|  
 
|  
 +
|
 +
|
 
| —
 
| —
 
| —
 
| —
Line 522: Line 583:
 
| yaŋaq
 
| yaŋaq
 
| yanak
 
| yanak
 +
|
 +
|
 
| sıŋaax
 
| sıŋaax
 
| —
 
| —
 
|  
 
|  
 
|}
 
|}

Revision as of 22:48, 1 January 2018

To sort / unknown

K
gloss Source (OT) Kyrgyz Kazakh Uzbek Uyghur Fârsî
older brother aqa ağa/ake ağa/äke oğa/aka aka âghâ

No lenition

K
gloss Source (OT) Kyrgyz Kazakh Uzbek Uyghur Turkish
bull buqa buqa buqa buqa buqa boğa
collar yaqa jaqa yaqa yaka (collar, river bank)
near yaqın jaqın jaqın yaqin yéqin yakın
read oqı- oqu- oqı- oqi- oqu- oku-
regret ökün- ökün- ökin- ökin-
G
gloss Source (OT) Kyrgyz Kazakh Uzbek Uyghur Turkish
deer buğu buğu buğı buğu buğa
wood yığaç jığaç ağaş yoğoç yağaç ağaç
young man yigit jigit jigit yigit (y/j)igit yiğit

Lenition

K
gloss Source (OT) Kyrgyz Kazakh Uzbek Uyghur Turkish
dove kökürçkän kögüçkön kögerşin güvercin
ox öküz ögüz ögiz öküz
crop ekin egin egin ekin ekin
invite/call çaqır- çaqır-/çıqır- şaqır- çağır-


G
gloss Source (OT) Kyrgyz Kazakh Uzbek Uyghur Turkish
shoulder egin iyin iyin () egin/egn-
heavy ağır oor awır oğir éğir ağır
mouth ağız ooz awız oğiz éğiz ağız
poison ağu uu uw oğu
enemy yağı joo jaw yov
rain jaan jawın
magpie sağızğan sawızqan zağizğan
wide yoğan; yoğun joon juwan yȯğon yoğun; yoğan yoğun (thick/dense, of substances)
son oğul/oğl- uul ul oğil/oğl- oğul/oğl-; oğal/oğl- oğul/oğl-
~cousin yegän jeen jiyen jiyen (nephew)
twenty yegirmi jıyırma jıyırma yigirma (y/j)igirme yirmi
needle yignä iyne iyne (y)igna yingne iğne
master ee iye ega? igä?

word-final stuff

G
gloss Source (OT) Kyrgyz Kazakh Uzbek Uyghur Turkish
warm isig/ısığ ısıq ıstıq issiq issiq ısı (heat)
yellow sarığ sarı sarı sariq sériq sarı
*damage? → soot kög? köö
melody kög küü küy


Kyrgyz uu/oo/aa

G
gloss Old Turkic Kyrgyz Kazakh Uzbek Uyghur Turkish Khakas Tuvan Sakha Chuvash Mongolic Manchu
heavy ağır oor awır åğir éğir ağır ıar yıvər
mouth ağız ooz awız åğiz éğiz ağız uos çəwar/çåwar(?)
wide/thick yoğan; yoğun joon juwan yȯğån yoğun; yoğan yoğun suon
mild(-natured) yabaş(?) jooş juwas yåwwåş/yuwåş yavaş/yuvaş yavaş
enemy yağı joo jaw yåv yağı (sıa-?) ɕu dayin dayin
mountain tāğ too taw tåğ tağ dağ tıa tu
liver boor bawır båğir beğir bağır bıar pȯver
calf buzağu muzoo buzaw buzåq mozay buzağu påru birağu
chicken taqığu / ?*tağıq tooq tawıq tåwuq toxa/toxu tavuk çəxə takiyan çoqo
poison ağu uu uw åğu ağı/oğa (?) ağu
son oğul/oğl- uul ul oğil/oğl- oğul/oğl-; oğal/oğl- oğul/oğl- uol ıvəl
cold suuq suwıq såvuq soğiq soğuk sivɘ
marmot soğur suur suwır sȯğir/suğur/suvir såvår
fry quuru- quwır qåvur- qoru- kavur- qağur-
knead yoğur-/yuğur- juuru- juwır- yuğur-/juğur- yoğur- (?) ɕår- jiğura-
steam būğ buu buw buğ buğ buğu påw
joint boğım/boğun muun buwın buğin boğam boğun/boğum
rafter in yurt uğ uuq uwıq ūğ (?) oq huğ (?)
near yağu-q juu-q juw-ıq yåvuq yavuk çugas (?) çıvəx
millet tarığ taruu tarı tariq teriq darı tırə tariya
foremilk/colostrum ağuz(?) uuz uwız åğiz ırri (< ırɘ ?) uğuruğ
wash (v.) yu- (?) juu yuw- yuw-/yuy- yu- çuğ- çuu- suu-y- (?) śu-
milk (v) sağ- saa- saw- såğ- sağ- sağ- ıa- såv- sağa-
rain (v) yağ- jaa- jaw- yåğ- yağ- yağ- ɕu- —
rain (n) yağ-ın (?) jaa-n jaw-ın yåğ-ın — — —
jaw (n) yaŋaq jaaq jaq yånåq, jağ yaŋaq yanak sıŋaax —
Retrieved from "https://wiki.firespeaker.org/index.php?title=Turkic_lenition_issues&oldid=9887"