Difference between revisions of "Chuvash sound correspondences"
From FireSpeakerWiki
Jump to navigationJump to searchFirespeaker (talk | contribs) (→All vowels) |
Firespeaker (talk | contribs) (→AK / KA) |
||
Line 106: | Line 106: | ||
|- | |- | ||
! V | ! V | ||
− | || | + | ||тӳр'''е''' - tüz<br />йыт'''ӑ''' - ıt<br />ут'''ӑ''' - ot<br />туп'''ӑ''' - top<br />сыв'''ӑ''' - sağ<br />пыйт'''ă''' - bi(y)t |
|| | || | ||
− | || пулӑ - balıq<br />пӳре - bögrek<br />йӳҫе - açığ<br />тӳме - tügmä<br />пумӑ - boşuq<br />шӗвӗ - suyuq<br />хытӑ - qatığ<br />ҫумӑр - yağmur<br />атӑ - ötük<br />ура - adaq<br />ҫӗрӗ - yüzük<br />чӗре - yüräk<br /> | + | || пулӑ - balıq<br />пӳре - bögrek<br />йӳҫе - açığ<br />тӳме - tügmä<br />пумӑ - boşuq<br />шӗвӗ - suyuq<br />хытӑ - qatığ<br />ҫумӑр - yağmur<br />атӑ - ötük<br />ура - adaq<br />ҫӗрӗ - yüzük<br />чӗре - yüräk<br />шурӑ - sārığ |
|| шӑши - siçqan<br />ҫула- - yalğa-<br /> | || шӑши - siçqan<br />ҫула- - yalğa-<br /> | ||
|- | |- | ||
! VK | ! VK | ||
− | || тӗлӗк - tüş/tül<br />уйӑх - ay<br /> | + | || тӗлӗк - tüş/tül<br />уйӑх - ay<br />хӑлӑх - qıl<br /> |
|| | || | ||
|| | || |
Revision as of 00:13, 27 February 2014
Coronals
Chuvash / Old Turkic | s | z | ş | ç | t | y | l | r | d |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
s | сывӑ - sağ сӗлӗ - sulı кас- - kes ӳсер - äsrük ӑс - es сухан - soğan хӗсӗр - qısır |
сис- - sez- тусан - toz |
шӑл - söl | — | — | — | — | — | — |
ş | шыв - sub шухӑш - saqınç/saqış шӗвӗ - suyuq шӑши - sıçqan ӑшӑ- - ısı- шурӑ - sārığ |
— | шухӑш - saqınç/saqış? хирӗш - qarşı кашӑк - qaşıq тӳшек - töşäk кӳршӗ - körşi канаш - keŋeş ваш- - üşi- |
шухӑш - saqınç/saqış? шӑши - sıçqan -шӐн - üçin |
шӑл - tiş шӑн- - toŋ- |
— | кившен - köle | — | — |
ś | ҫурӑ - sarığ ҫӳҫ - saç |
куҫ - köz | вӑрҫӑ - uruş ҫиҫ- - yaş- ҫав - şu ӗҫ - iş пиҫ- - piş- пуҫ - baş вырнаҫ- - ornaş- ҫимӗҫ - yemiş |
ҫӳҫ - saç виҫ - üç ҫуна - çana миҫе - qańça куҫ - köç каҫ - käç йӳҫ- - açı- ? йӳҫе - açığ ? ҫӗр- - çir(i)- аҫа - äçä каҫар- - keçir- кӗҫӗн - kiçi пурҫӑн - barçın ҫинҫе - yinçkä хӗҫ - qılıç хӑҫан - qaçan вӗҫ - uç укҫа - aqça вӗҫӗ - öç ӗҫ- - iç- |
ҫын - tın ? | ҫинҫе - yinçkä ҫиҫ- - yaş- ҫимӗҫ - yemiş ҫук - yoq ҫӑмӑл - yumşaq ҫумӑр - yamğır ҫичӗ - yeti ҫур - yaz ҫӗр - yer ҫӗр - yüz ҫур- - yar- ҫуран - yadaq ҫул - yıl ҫул - yaş ҫул - yaş- ҫул - yal ҫул - yol ҫуль - yaş ҫӑлтӑр - yultuz ҫил - yel ҫыр - yār |
— | — | — |
ç | — | — | — | ача - äçä анчах - ança ӗнчӗ - yinçü тӗнче - tınç чах - чак |
чул - tāş челхи - til ҫичӗ - yeti чун - tın ? чӗл- - til- |
чӗре - yüräk | — | — | — |
t | — | — | — | тух- - çıq | тӗнче - tınç тӗл - tuş утӑ - ot тупӑ - top тусан - toz тӑв- - toğ- |
— | — | — | — |
l | — | — | илт- - eşit- ҫул - yaş ҫул - yaş- ҫуль - yaş шӑл - tiş хӗл - qış тӗл - tuş кӗмӗл - kümüş ҫӑмӑл - yumşaq |
— | — | — | ҫул - yıl ҫул - yal ҫул - yol ҫула- - yalğa- алӑ - äl ывӑл - oğul юл - qal ял — ēl кӑмӑл - köŋül пулӑ - balıq |
— | — |
r | — | вӑрӑм - uzun вӑтӑр - otuz эпир - biz эсир - siz хӗрлӗ - qızıl хӗр - qız вӑкӑр - öküz йӗкӗр - ikiz/ekiz ҫыр- - yaz- ҫӗрӗ - yüzük пӑру - buzağu йӑрана - üzäŋü ҫӑлтӑр - yultuz кӑкӑр - kögüz |
— | — | — | — | — | вӗрен- - ögrän- вырӑн- - orun- вӑрман - orman юр - qār йывӑр - ağır юрӑ - (y)ır хӑмӑр - qoŋur тарӑн - tereŋ вӑрҫӑ - uruş хура - qara урпа - arpa урапа - araba кур- - kör- кӑкӑр - kökrek ҫыр - yār |
хурӑн - qadıŋ ура - adaq ҫуран - yadaq |
y | — | — | — | — | — | уйӑх - ай уйрӑн - айран йывӑҫ - ağaç/yığaç |
— | — | уйрӑм - adrım хуйхӑр- - qadğur- |
AK / KA
0 | V | VK | KV | |
---|---|---|---|---|
0 | сӑмӑл - yumşaq | пару - buzağu | ||
V | тӳре - tüz йытӑ - ıt утӑ - ot тупӑ - top сывӑ - sağ пыйтă - bi(y)t |
пулӑ - balıq пӳре - bögrek йӳҫе - açığ тӳме - tügmä пумӑ - boşuq шӗвӗ - suyuq хытӑ - qatığ ҫумӑр - yağmur атӑ - ötük ура - adaq ҫӗрӗ - yüzük чӗре - yüräk шурӑ - sārığ |
шӑши - siçqan ҫула- - yalğa- | |
VK | тӗлӗк - tüş/tül уйӑх - ay хӑлӑх - qıl |
|||
KV | хӑлха - qulaq |
labials and dorsals
0 | p | b | k | g | q | ğ | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
0 | |||||||
p | |||||||
v | |||||||
y | |||||||
k |
nasals
m | n | ŋ | |
---|---|---|---|
m | кӗмӗл - kümüş вилем - ölüm вӑрман - orman юман - emen кам - kim/käm ҫимӗҫ - yemiş ҫӑмӑл - yumşaq тымар - tamır |
тӳрӗм - tözün вӑрӑм - uzun тӑдӑм - tütün хырӑм - qarın |
кӑмӑл - köŋül хӑмӑр - qoŋur |
n | — | вӗрен- - ögrän вырӑн - orun вӑрман - orman юман - emen юн - qān |
тарӑн - tereŋ хурӑн - qadıŋ ыран - erteŋ янӑра- - yaŋıra- йӑрана - üzäŋü канаш - keŋeş ҫӗнӗ - yaŋı/yäŋi |
Rules:
- *nasal → Chuvash /m/ / V[rd] _
- */ŋ/ → Chuvash /n/
y
0 | y | q | |
---|---|---|---|
0 | ыран - yarın/yārın | ||
y | йӗкӗр - ikiz/ekiz юх- - aq- юман - emen юс - as йӑрана - üzäŋü йывӑр - ağır йытӑ - ıt йывӑҫ - ağaç/yığaç юр - üz |
уйӑх - ай уйрӑн - айран йывӑҫ - ağaç/yığaç |
юр - qār юн - qān юл- - qāl- юмӑҫ - qam |
ś | — | ҫинҫе - yinçkä ҫиҫ- - yaş- ҫимӗҫ - yemiş ҫук - yoq ҫӑмӑл - yumşaq ҫумӑр - yamğır ҫичӗ - yeti ҫур - yaz ҫӗр - yer ҫӗр - yüz ҫур- - yar- ҫуран - yadaq ҫул - yıl ҫул - yaş ҫул - yaş- ҫул - yal ҫул - yol ҫуль - yaş ҫӑлтӑр - yultuz ҫил - yel ҫыр - yār |
— |
ç | — | чӗре - yüräk | — |
vowels
All vowels
Ch / OT | o | ö | u | ü | a | i/ı | e/ä |
---|---|---|---|---|---|---|---|
ı | ывӑл - oğul | тыт- - tut- ыйхă - *udı-qı шыв - sub |
хырӑм - qarın йывӑҫ - ağaç/jığaç йывӑр - ağır тымар - tamır сывӑ - sağ хывӑх - qavık пыр- - bar- хып- - qap- ыран - yarın ыр- - ār-/arı- ҫыр - yār сыр- - sarı- хыпар - χabar |
пыйтă - bi(y)t йывӑҫ - ağaç/jığaç йытӑ - ıt |
|||
i | ҫиҫ- - yaş- | ҫинҫе - yinçkä |
ҫичӗ - yeti ҫил - yel илт- - eşit- | ||||
a | атӑ - ötük | йӑрана - üzäŋü | ҫуран - yadaq сухан - soğan |
тымар - tamır ыран - yarın/yārın |
юман - emen алӑ - äl | ||
o/ə | шӑн- - toŋ- | тӑк- - tök- шӑл - söl кӑкӑр - kögüz |
ҫӑмӑл - yumşaq ҫӑлтӑр - yultuz хӑлха - qulaq ҫӑмӑл - yumuş пӑр- - bur- |
тӑдӑм - tütün йӑрана - üzäŋü атӑ - ötük кӑкӑр - kögüz |
хырӑм - qarın йывӑр - ağır хывӑх - qavık ҫумӑр - yamğır шӑл - tiş шурӑ - sārığ |
||
ö/ɘ | сӗлӗ - sulı тӗл - tuş |
ҫӗрӗ - yüzük чӗре - yüräk ҫӗр - yüz ӗнчӗ - yinçü кӗмӗл - kümüş |
ҫичӗ - yeti ҫӗнӗ - yaŋı/yäŋi хӗл - qış |
ҫӗр - yer ҫӗнӗ - yaŋı/yäŋi | |||
u/o | сухан - soğan ҫул - yol утӑ - ot тупӑ - top тусан - toz ҫук - yoq |
куҫ - köz кур- - kör- |
юр - üz | юр - qār юн - qān юл- - qāl- юх- - aq- юмӑҫ - qam юс - as уйӑх - ай уйрӑн - айран ҫумӑр - yamğır ҫур - yaz ҫур- - yar- ҫул - yaş ҫул - yaş- ҫул - yal ҫуль - yaş ҫуран - yadaq шурӑ - sārığ |
ҫул - yıl | юман - emen | |
ü | пӳ - bod | тӳшек - töşäk кӳршӗ - körşi тӳрӗм - tözün |
тӳре - tüz | ҫӳҫ - saç | |||
vo/və | вӑрман - orman вӑтӑр - otuz |
вӑкӑр - öküz | вӑрӑм - uzun вӑрҫӑ - uruş |
||||
vö/vɘ | вӗрен- - ögrän вӗҫӗ - öç |
вӗҫ - uç | |||||
vi/iv/vy | вырӑн - orun вырнаҫ- - ornaş- |
вилем - ölüm кившен - köle |
виҫ - üç | ||||
va/av | ҫав - şu | ваш- - üşi- | |||||
ve |
I/A
Ch / OT | a | ā | ı |
---|---|---|---|
a | |||
ı | ҫы'рлӑх - jarlıq | ҫыр - jār (sah. sı̄r) |