Unami verbs: Difference between revisions
From FirespeakerWiki
Jump to navigationJump to search
Firespeaker (talk | contribs) |
Firespeaker (talk | contribs) →Transitive Inanimate: minor fix:wq |
||
(3 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 210: | Line 210: | ||
| <span class="root">p<span class="affix">w</span>ën</span><span class="rootaffix">am</span><span class="affix">ëneyo</span> | | <span class="root">p<span class="affix">w</span>ën</span><span class="rootaffix">am</span><span class="affix">ëneyo</span> | ||
| <span class="root">p<span class="affix">w</span>ën</span><span class="rootaffix">am</span><span class="affix">ëneyo</span> | | <span class="root">p<span class="affix">w</span>ën</span><span class="rootaffix">am</span><span class="affix">ëneyo</span> | ||
| <span class="root">pën</span><span class="rootaffix">am</span><span class="affix"> | | <span class="root">pën</span><span class="rootaffix">am</span><span class="affix">ùk</span> | ||
|} | |} | ||
Line 216: | Line 216: | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
|- | |- | ||
! !! singular object !! plural object | ! !! singular object !! plural object !! indef object | ||
|- | |- | ||
! 1st person sg | ! 1st person sg | ||
| <span class="affix">në</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ën</span> | | <span class="affix">në</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ën</span> | ||
| <span class="affix">në</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëna</span> | | <span class="affix">në</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëna</span> | ||
| <span class="affix">në</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span> | |||
|- | |- | ||
! 2nd person sg | ! 2nd person sg | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ën</span> | | <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ën</span> | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëna</span> | | <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëna</span> | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span> | |||
|- | |- | ||
! 3nd person sg | ! 3nd person sg | ||
| <span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ën</span> | | <span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ën</span> | ||
| <span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëna</span> | | <span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëna</span> | ||
| <span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span> | |||
|- | |- | ||
! 1st person pl exclusive | ! 1st person pl exclusive | ||
| <span class="affix">në</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ënën</span> | | <span class="affix">në</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ënën</span> | ||
| <span class="affix">në</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ënëna</span> | | <span class="affix">në</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ënëna</span> | ||
| <span class="affix">në</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">humëna</span> | |||
|- | |- | ||
! 1st person pl inclusive | ! 1st person pl inclusive | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ënën</span> | | <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ënën</span> | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ënëna</span> | | <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ënëna</span> | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">humëna</span> | |||
|- | |- | ||
! 2nd person pl | ! 2nd person pl | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëneyo</span> | | <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëneyo</span> | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëneyo</span> | | <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëneyo</span> | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">humo</span> | |||
|- | |- | ||
! 3nd person pl | ! 3nd person pl | ||
| <span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëneyo</span> | | <span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëneyo</span> | ||
| <span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëneyo</span> | | <span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ëneyo</span> | ||
| <span class="root">mëshën</span><span class="rootaffix">ëm</span><span class="affix">ùk</span> | |||
|} | |} | ||
Line 251: | Line 258: | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
|- | |- | ||
! !! singular object !! plural object | ! !! singular object !! plural object !! indef object | ||
|- | |- | ||
! 1st person sg | ! 1st person sg | ||
| <span class="affix">m</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">n</span> | | <span class="affix">m</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">n</span> | ||
| <span class="affix">m</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">na</span> | | <span class="affix">m</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">na</span> | ||
| <span class="affix">m</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span> | |||
|- | |- | ||
! 2nd person sg | ! 2nd person sg | ||
| <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">n</span> | | <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">n</span> | ||
| <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">na</span> | | <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">na</span> | ||
| <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span> | |||
|- | |- | ||
! 3nd person sg | ! 3nd person sg | ||
| <span class="root">p<span class="affix">w</span>et</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">n</span> | | <span class="root">p<span class="affix">w</span>et</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">n</span> | ||
| <span class="root">p<span class="affix">w</span>et</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">na</span> | | <span class="root">p<span class="affix">w</span>et</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">na</span> | ||
| <span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span> | |||
|- | |- | ||
! 1st person pl exclusive | ! 1st person pl exclusive | ||
| <span class="affix">m</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">nën</span> | | <span class="affix">m</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">nën</span> | ||
| <span class="affix">m</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">nëna</span> | | <span class="affix">m</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">nëna</span> | ||
| <span class="affix">m</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">hëna</span> | |||
|- | |- | ||
! 1st person pl inclusive | ! 1st person pl inclusive | ||
| <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">nën</span> | | <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">nën</span> | ||
| <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">nëna</span> | | <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">nëna</span> | ||
| <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">hëna</span> | |||
|- | |- | ||
! 2nd person pl | ! 2nd person pl | ||
| <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">neyo</span> | | <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">neyo</span> | ||
| <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">neyo</span> | | <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">neyo</span> | ||
| <span class="affix">k</span><span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">hëmo</span> | |||
|- | |- | ||
! 3nd person pl | ! 3nd person pl | ||
| <span class="root">p<span class="affix">w</span>et</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">neyo</span> | | <span class="root">p<span class="affix">w</span>et</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">neyo</span> | ||
| <span class="root">p<span class="affix">w</span>et</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">neyo</span> | | <span class="root">p<span class="affix">w</span>et</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">neyo</span> | ||
| <span class="root">pet</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">wàk</span> | |||
|} | |} | ||
Line 286: | Line 300: | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
|- | |- | ||
! !! singular object !! plural object | ! !! singular object !! plural object !! indef object | ||
|- | |- | ||
! 1st person sg | ! 1st person sg | ||
| <span class="root">nem</span><span class="affix">ën</span> | | <span class="root">nem</span><span class="affix">ën</span> | ||
| <span class="root">nem</span><span class="affix">ëna</span> | | <span class="root">nem</span><span class="affix">ëna</span> | ||
| <span class="root">nem</span> | |||
|- | |- | ||
! 2nd person sg | ! 2nd person sg | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ën</span> | | <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ën</span> | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ëna</span> | | <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ëna</span> | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span> | |||
|- | |- | ||
! 3nd person sg | ! 3nd person sg | ||
| <span class="affix">wë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ën</span> | | <span class="affix">wë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ën</span> | ||
| <span class="affix">wë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ëna</span> | | <span class="affix">wë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ëna</span> | ||
| <span class="root">nem</span> | |||
|- | |- | ||
! 1st person pl exclusive | ! 1st person pl exclusive | ||
| <span class="root">nem</span><span class="affix">ënën</span> | | <span class="root">nem</span><span class="affix">ënën</span> | ||
| <span class="root">nem</span><span class="affix">ënëna</span> | | <span class="root">nem</span><span class="affix">ënëna</span> | ||
| <span class="root">nem</span><span class="affix">humëna</span> | |||
|- | |- | ||
! 1st person pl inclusive | ! 1st person pl inclusive | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ënën</span> | | <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ënën</span> | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ënëna</span> | | <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ënëna</span> | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">humëna</span> | |||
|- | |- | ||
! 2nd person pl | ! 2nd person pl | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ëneyo</span> | | <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ëneyo</span> | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ëneyo</span> | | <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ëneyo</span> | ||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">humo</span> | |||
|- | |- | ||
! 3nd person pl | ! 3nd person pl | ||
| <span class="affix">wë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ëneyo</span> | | <span class="affix">wë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ëneyo</span> | ||
| <span class="affix">wë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ëneyo</span> | | <span class="affix">wë</span><span class="root">nem</span><span class="affix">ëneyo</span> | ||
| <span class="root">nem</span><span class="affix">ùk</span> | |||
|} | |||
{|class="wikitable" | |||
|- | |||
! !! singular object !! plural object !! indef object | |||
|- | |||
! 1st person sg | |||
| <span class="affix">në</span><span class="root">michi</span><span class="affix">n</span> | |||
| <span class="affix">në</span><span class="root">michi</span><span class="affix">ëna</span> | |||
| <span class="affix">në</span><span class="root">michi</span> | |||
|- | |||
! 2nd person sg | |||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">michi</span><span class="affix">n</span> | |||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">michi</span><span class="affix">na</span> | |||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">michi</span> | |||
|- | |||
! 3nd person sg | |||
| <span class="root">m<span class="affix">w</span>ichi</span><span class="affix">n</span> | |||
| <span class="root">m<span class="affix">w</span>ichi</span><span class="affix">na</span> | |||
| <span class="root">mich</span><span class="rootaffix">u</span> | |||
|- | |||
! 1st person pl exclusive | |||
| <span class="affix">në</span><span class="root">michi</span><span class="affix">nën</span> | |||
| <span class="affix">në</span><span class="root">michi</span><span class="affix">nëna</span> | |||
| <span class="affix">në</span><span class="root">michi</span><span class="affix">hëna</span> | |||
|- | |||
! 1st person pl inclusive | |||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">michi</span><span class="affix">nën</span> | |||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">michi</span><span class="affix">nëna</span> | |||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">michi</span><span class="affix">hëna</span> | |||
|- | |||
! 2nd person pl | |||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">michi</span><span class="affix">neyo</span> | |||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">michi</span><span class="affix">neyo</span> | |||
| <span class="affix">kë</span><span class="root">michi</span><span class="affix">hëmo</span> | |||
|- | |||
! 3nd person pl | |||
| <span class="root">m<span class="affix">w</span>ichi</span><span class="affix">neyo</span> | |||
| <span class="root">m<span class="affix">w</span>ichi</span><span class="affix">neyo</span> | |||
| <span class="root">mich</span><span class="rootaffix">u</span><span class="affix">wàk</span> | |||
|} | |} | ||
Latest revision as of 03:21, 14 March 2025
Intransitive Descriptive
Predicative
singular | plural | |
---|---|---|
3rd inan | aone | aoneyo |
3rd anim | aonsu | aonsuwàk |
Attributive
singular | plural | |
---|---|---|
3rd inan | aone | aoneyo |
3rd anim | aonsit | aonsitchik |
Intransitive Animate
There are four main types of these verbs:
a/e-alternating
kshihëla, wikwihëla, pa, alëmska
singular | plural | ||
---|---|---|---|
1st person | exclusive | nkshihëla | nkshihëla |
inclusive | kshihëlahëna | ||
2nd person | kshihëla | kshihëlahëmo | |
3nd person | kshihële | kshihëleyòk |
i/u-alternating
palsi, ahpi, amwi, akohchi, kësi, manunksi, alënixsi
singular | plural | ||
---|---|---|---|
1st person | exclusive | mpalsi | mpalsihëna |
inclusive | këpalsihëna | ||
2nd person | këpalsi | këpalsihëmo | |
3nd person | palsu | palsuwàk |
vowel-final
singular | plural | ||
---|---|---|---|
1st person | exclusive | mpuhënëma | mpuhënëmahëna |
inclusive | këpuhënëmahëna | ||
2nd person | këpuhënëma | këpuhënëmahëmo | |
3nd person | puhënëma | puhënëmaòk |
machi, kwëtki, alai, kawi
singular | plural | ||
---|---|---|---|
1st person | exclusive | nëmachi | nëmachihëna |
inclusive | këmachihëna | ||
2nd person | këmachi | këmachihëmo | |
3nd person | machi | machiyòk |
ahponhe, ame, shilënche, mëne
singular | plural | ||
---|---|---|---|
1st person | exclusive | ntahponhe | ntahponhehëna |
inclusive | ktahponhehëna | ||
2nd person | ktahponhe | ktahponhehëmo | |
3nd person | ahponhe | ahponheyòk |
consonant-final
shielìntàm, mikëntàm, ànkël
singular | plural | ||
---|---|---|---|
1st person | exclusive | nshielìntàm | nshielìntàmuhëna |
inclusive | këshielìntàmuhëna | ||
2nd person | këshielìntàm | këshielìntàmuhëmo | |
3nd person | shielìntàm | shielìntàmuwàk |
Transitive Inanimate
(1a) pënàm, katatàm, mahëlàm, këlësëtàm, màxkàm
singular object | plural object | indef object | |
---|---|---|---|
1st person sg | mpënamën | mpënamëna | mpënam |
2nd person sg | kpënamën | kpënamëna | kpënam |
3nd person sg | pwënamën | pwënamëna | pënam |
1st person pl exclusive | mpënamënën | mpënamënëna | mpënamùhëna |
1st person pl inclusive | kpënamënën | kpënamënëna | kpënamùhëna |
2nd person pl | kpënamëneyo | kpënamëneyo | kpënamùhëmo |
3nd person pl | pwënamëneyo | pwënamëneyo | pënamùk |
(1b) mëshënëm, natëm, këlënëm, wetënëm
singular object | plural object | indef object | |
---|---|---|---|
1st person sg | nëmëshënëmën | nëmëshënëmëna | nëmëshënëm |
2nd person sg | këmëshënëmën | këmëshënëmëna | këmëshënëm |
3nd person sg | mëshënëmën | mëshënëmëna | mëshënëm |
1st person pl exclusive | nëmëshënëmënën | nëmëshënëmënëna | nëmëshënëmhumëna |
1st person pl inclusive | këmëshënëmënën | këmëshënëmënëna | këmëshënëmhumëna |
2nd person pl | këmëshënëmëneyo | këmëshënëmëneyo | këmëshënëmhumo |
3nd person pl | mëshënëmëneyo | mëshënëmëneyo | mëshënëmùk |
(2) petaw, këshixëtaw
singular object | plural object | indef object | |
---|---|---|---|
1st person sg | mpetun | mpetuna | mpetu |
2nd person sg | kpetun | kpetuna | kpetu |
3nd person sg | pwetun | pwetuna | petu |
1st person pl exclusive | mpetunën | mpetunëna | mpetuhëna |
1st person pl inclusive | kpetunën | kpetunëna | kpetuhëna |
2nd person pl | kpetuneyo | kpetuneyo | kpetuhëmo |
3nd person pl | pwetuneyo | pwetuneyo | petuwàk |
(3) nem, michi
singular object | plural object | indef object | |
---|---|---|---|
1st person sg | nemën | nemëna | nem |
2nd person sg | kënemën | kënemëna | kënem |
3nd person sg | wënemën | wënemëna | nem |
1st person pl exclusive | nemënën | nemënëna | nemhumëna |
1st person pl inclusive | kënemënën | kënemënëna | kënemhumëna |
2nd person pl | kënemëneyo | kënemëneyo | kënemhumo |
3nd person pl | wënemëneyo | wënemëneyo | nemùk |
singular object | plural object | indef object | |
---|---|---|---|
1st person sg | nëmichin | nëmichiëna | nëmichi |
2nd person sg | këmichin | këmichina | këmichi |
3nd person sg | mwichin | mwichina | michu |
1st person pl exclusive | nëmichinën | nëmichinëna | nëmichihëna |
1st person pl inclusive | këmichinën | këmichinëna | këmichihëna |
2nd person pl | këmichineyo | këmichineyo | këmichihëmo |
3nd person pl | mwichineyo | mwichineyo | michuwàk |
Transitive Animate
1st person sg | 2nd person sg | 3rd person sg | 1st person pl excl | 1st person pl incl | 2nd person pl | 3rd person pl | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1st person sg | — | këmilel | nëmila | — | këmilelhumo | nëmilaok | |||
2nd person sg | këmili | — | këmila | këmilihëna¹ | — | këmilaok | |||
3nd person sg | nëmilukw | këmilukw | mwilao² | mwilku | nëmilkuna | këmilkuna | këmilkuwa | mwilao² | mwilkuwoo³ |
1st person pl exclusive | — | këmileluhëna | nëmilawëna | — | këmilelhumëna | nëmilawënanàk | |||
1st person pl inclusive | këmilawëna | këmilawënanàk | |||||||
2nd person pl | këmilihëmo | — | këmilawa | këmilihëna¹ | — | këmilawook | |||
3nd person pl | nëmilkuk | këmilkuk | mwilawoo³ | mwilkuk | nëmilkunanàk | këmilkunanàk | këmilkuwanàk | mwilawoo³ | mwilkuwoo⁴ |