Mongolic words in Turkic languages: Difference between revisions
From FirespeakerWiki
Jump to navigationJump to search
Firespeaker (talk | contribs) No edit summary |
Firespeaker (talk | contribs) a few MMo (ʼPhags-Pa) forms from Tumurtogoo |
||
(15 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 34: | Line 34: | ||
| — || tas || тас || тазкара || || || || || ‘vulture’ || | | — || tas || тас || тазкара || || || || || ‘vulture’ || | ||
|- | |- | ||
| timin? ‘just now’ || tein/teimy || тийм || тим || || || || || ‘such’ || | | timin? ‘just now’ || tein/teimy/teyiːmü || тийм || тим || || || || || ‘such’ || | ||
|- | |- | ||
| — || buɣudai || буудай || буудай || ''бидай'' (?) || || || || ‘wheat’ || | | — || buɣudai || буудай || буудай || ''бидай'' (?) || || || || ‘wheat’ || | ||
Line 85: | Line 85: | ||
| (rasayan) || (a)rasijan || рашаан || арашан || || || || || ‘holy/mineral spring’ || from Sanskrit originally | | (rasayan) || (a)rasijan || рашаан || арашан || || || || || ‘holy/mineral spring’ || from Sanskrit originally | ||
|- | |- | ||
| — || cuɣ || цуг || чогуу || || || || || ‘together’ || | | — || cuɣ || цуг || чогуу || || || || ''çok''?? || ‘together’ || | ||
|- | |- | ||
| yalɣu ‘stupid person’ || zalxaɣu || залхуу || жалкоо || жалқау || || || || ‘lazy’ || ? | | yalɣu ‘stupid person’ || zalxaɣu || залхуу || жалкоо || жалқау || || || || ‘lazy’ || ? | ||
Line 101: | Line 101: | ||
| ?čaɣïla- ‘be noisy’, ?čaqïl- ‘be cut’ || cakilɣan || цахилгаан ‘electricity’ || чагылган || || || || || ‘lightning’ || | | ?čaɣïla- ‘be noisy’, ?čaqïl- ‘be cut’ || cakilɣan || цахилгаан ‘electricity’ || чагылган || || || || || ‘lightning’ || | ||
|- | |- | ||
| mal ‘wealth’ || mal || мал || мал || мал || || || || ‘heard animal’ || "of Arabic origin" | | mal ‘wealth’ || mal || мал || мал || мал || || || ''mal'' ‘goods’ || ‘heard animal’ || "of Arabic origin" | ||
|- | |- | ||
| aɣïl || ayil || айл || айыл || ''ауыл'' || || || || | | aɣïl || ayil || айл || айыл || ''ауыл'' || || || || ‘settlement, village’ || of Turkic origin | ||
|- | |- | ||
| — || alaɣ-a(n) || алга || алакан || алақан || || || || ‘palm’ || | | — || alaɣ-a(n) || алга || алакан || алақан || || || ''el'' || ‘palm’ || | ||
|- | |- | ||
| — || cimki- || чимхэ- || чымчы- || шымшы- || || || || ‘pinch’ || | | — || cimki- || чимхэ- || чымчы- || шымшы- || || || ''çimdik'' || ‘pinch’ || | ||
|- | |- | ||
| — || dalu || дал || далы || || || || || ‘shoulder’ || | | — || dalu || дал || далы || || || || || ‘shoulder’ || | ||
Line 121: | Line 121: | ||
| || talxan || талх ‘bread’ || талкан ‘ground grain / meal’ || || || || || ‘bread, meal’ || | | || talxan || талх ‘bread’ || талкан ‘ground grain / meal’ || || || || || ‘bread, meal’ || | ||
|- | |- | ||
| || ?daqin || || дагы ‘more, still’ || тағы ‘more, still’ || || || || || | | || ?daqin || || дагы ‘more, still’ || тағы ‘more, still’ || тагын || || || || | ||
|- | |- | ||
| || || тал || талаа || дала || || || || ‘steppe, field’ || | | || || тал || талаа || дала || || || || ‘steppe, field’ || | ||
Line 129: | Line 129: | ||
| —? || || төл || төл || төл || || || || ‘baby herd animal’ || | | —? || || төл || төл || төл || || || || ‘baby herd animal’ || | ||
|- | |- | ||
| || || бүрхэх || бүркөк || || || || || ‘overcast’ || | | || bürkig (MMo) || бүрхэх || бүркөк || — || || || || ‘overcast’ || | ||
|- | |- | ||
| || hoimasun (MMo) || ''оё-/оёмол'' || оймо || || || || || ‘sewn/patterned felt’ || | | || hoimasun (MMo) || ''оё-/оёмол'' || оймо || || || || || ‘sewn/patterned felt’ || | ||
|- | |- | ||
| || jasa- || зас- || жаса- || жаса- || || || || ‘construct, arrange’ → ‘make’ || | | || jasa- || зас- || жаса- || жаса- || || || || ‘construct, arrange’ → ‘make’ || | ||
|- | |||
| || baqši (MMo) || багш ‘teacher’ || бакшы || бақсы || || || || ~‘shaman’ || | |||
|- | |||
| || || булчин || булчуң || бұлшық? || || || — || ‘muscle’ || | |||
|- | |||
| || || чухал || чукул ‘urgent’ || шұғыл ‘urgent || || || || ‘important’ || | |||
|- | |||
| || tebene (WMo) || тэвнэ || темене ‘sackcloth needle’ || тебен || || || || ‘large thick needle’ || | |||
|- | |||
| || || халхай || || қалақай || — || || || ‘nettle’ || | |||
|- | |- | ||
| || abisun (WMo) || || абысын || || || || || ‘sister in laws’ || identified by Csáki | | || abisun (WMo) || || абысын || || || || || ‘sister in laws’ || identified by Csáki | ||
Line 139: | Line 149: | ||
| || abura- || || abra- (south) ‘be many’ || || || || || to save, rescue, nurse || identified by Csáki | | || abura- || || abra- (south) ‘be many’ || || || || || to save, rescue, nurse || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || alus || алс || алыс || алыс || || || || | | || alus || алс || алыс || алыс || || || — || far || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || alisun || || alısın || || || || || second crop || identified by Csáki | | || alisun || || alısın || || || || || second crop || identified by Csáki | ||
Line 161: | Line 171: | ||
| || egejegei (WMo) || || ejigey || || || || || red curds, dry cheese || identified by Csáki | | || egejegei (WMo) || || ejigey || || || || || red curds, dry cheese || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || baɣana (WMo) || || | | || baɣana (WMo) || || бакан || бағана || || || || pillar, pole || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || baital || || baytal || || || || || 3-yo horse || identified by Csáki | | || baital || || baytal || || || || || 3-yo horse || identified by Csáki | ||
Line 259: | Line 269: | ||
| || qariɣu || || ?qayruu (←qɑyır-) || || || || || objection || identified by Csáki | | || qariɣu || || ?qayruu (←qɑyır-) || || || || || objection || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || kekül || хөхөл || көкүл ‘bangs’ || || || || || horse's forlock || identified by Csáki | | || kekül || хөхөл || көкүл ‘bangs’ || || || || kâkül || horse's forlock || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || qiramaɣ (WMo) || || qılamıq || || || || || powdery snow || identified by Csáki | | || qiramaɣ (WMo) || || qılamıq || || || || || powdery snow || identified by Csáki | ||
Line 273: | Line 283: | ||
| || quduɣ || худаг || кудук || құдық || || || || well || identified by Csáki, of Turkic origin | | || quduɣ || худаг || кудук || құдық || || || || well || identified by Csáki, of Turkic origin | ||
|- | |- | ||
| || ɣunajin || | | || ɣunajin || гунж || кунаажын / кунаайын || || || || || 3yo female animal || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || ɣunan || | | || ɣunan || гуна || qunan || || || || || 3yo stallion || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || küren || хүрэн || күрөң || || || || || brown (horse) || identified by Csáki | | || küren || хүрэн || күрөң || күрең || || || || brown (horse) || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| | | qonuq, qon- || *qonolqa (WMo) || || конок ‘guest’; кон- ‘stay the night, perch, land’ || қонақ ‘guest’ || || || konuk || shelter for the night || identified by Csáki<span style="color: red;">prob. not from Mongol</span> | ||
|- | |- | ||
| || qongɣur || || коңур || қоңыр || || || || dark brown || identified by Csáki | | || qongɣur || || коңур || қоңыр || || || || dark brown || identified by Csáki | ||
Line 285: | Line 295: | ||
| || kur || || qaraqur || || || || || grouse || identified by Csáki | | || kur || || qaraqur || || || || || grouse || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| köküz || kökü(n) || хөх(?) || көкүрөк || көкірек || || || || breast → chest || identified by Csáki, <span style="color: red;">prob. not from Mongol</span> | | köküz || kökü(n) || хөх(?) || көкүрөк || көкірек || || || göğüz || breast → chest || identified by Csáki, <span style="color: red;">prob. not from Mongol</span> | ||
|- | |- | ||
| || kömegei (WMo) || || көмөкөй ‘uvula’ || || || || || Adam's apple || identified by Csáki | | || kömegei (WMo) || || көмөкөй ‘uvula’ || || || || || Adam's apple || identified by Csáki | ||
Line 301: | Line 311: | ||
| || mese (WMo) || || meskey ‘pot’; mizdüü ‘sharp’ || || || || || glutton; sharp, sword || identified by Csáki | | || mese (WMo) || || meskey ‘pot’; mizdüü ‘sharp’ || || || || || glutton; sharp, sword || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || moqadaq || || moqo- ‘make dull’; мокок ‘dull’|| || || || || stupid || identified by Csáki | | || moqadaq || || moqo- ‘make dull’; мокок ‘dull’|| моқал || || || || stupid → dull || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || möče(?) || мөч? || мүчө ‘body part, member’ || мүше || || || || body part → body || identified by Csáki | | || möče(?) || мөч? || мүчө ‘body part, member’ || мүше || || || || body part → body || identified by Csáki | ||
Line 313: | Line 323: | ||
| || nökör || нөхөр || nögör || || || || || friend → best man || identified by Csáki | | || nökör || нөхөр || nögör || || || || || friend → best man || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || | | || noɣta || ногт || нокто || ноқта || || || || ‘halter’ || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || učira- || учр- || учура- || || || || || encounter || identified by Csáki | | || učira- || учр- || учура- || || || || || encounter || identified by Csáki | ||
Line 319: | Line 329: | ||
| || onggi || || уңгу ‘, stem/root (of word)’ || || || || || socket for axe handle || identified by Csáki | | || onggi || || уңгу ‘, stem/root (of word)’ || || || || || socket for axe handle || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || ölke || || өлкө ‘country’ || өлке ‘region’ || || || || sunny side → area || identified by Csáki | | || ölke || || өлкө ‘country’ || өлке ‘region’ || || || ülke ‘country’ || sunny side → area || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || saɣadaq/'''saɣadaɣ''' (WMo) || саадах || саадак || || || || || quiver || identified by Csáki | | || saɣadaq/'''saɣadaɣ''' (WMo) || саадах || саадак || садақ || || || || quiver || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || saqaɣu (WMo) || || saqoo ‘stutterer’ || сақау ‘mute’ || || || || a horse disease, (deaf) || identified by Csáki | | || saqaɣu (WMo) || || saqoo ‘stutterer’ || сақау ‘mute’ || || || || a horse disease, (deaf) || identified by Csáki | ||
Line 357: | Line 367: | ||
| || toqum || тохом || токум || тоқым || || || || saddle cloth || identified by Csáki | | || toqum || тохом || токум || тоқым || || || || saddle cloth || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || toɣta- || тогт- || токто- || тоқта- || || || || stop || identified by Csáki | | || toɣta- || тогт- || токто- || тоқта- || тукта- || || || stop || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || tögürig (WMo) || || тегерек / төгөрөк || || || || || circle || identified by Csáki | | || tögürig (WMo) || || тегерек / төгөрөк || || || || || circle || identified by Csáki | ||
Line 365: | Line 375: | ||
| || oboɣa (WMo) || овоо || обоо || оба || || || || stone heap → mound || identified by Csáki | | || oboɣa (WMo) || овоо || обоо || оба || || || || stone heap → mound || identified by Csáki | ||
|- | |- | ||
| || olja || || oljo || || || || || loot || identified by Csáki | | || olja || || oljo || олжа || || || || loot || identified by Csáki | ||
|} | |} | ||
Latest revision as of 18:15, 1 February 2025
The purpose of this page is to collect words in modern Turkic languages that are of Mongolic origin. Any Turkic word that appears to be cognate to a Mongolic word should only be included in this list if it does not have a phonological equivalent in pre-13th-century Turkic. Words that do not clearly meet these criteria should be gathered as Turkic-Mongolic cognates until their history can be investigated further.
When a cognate doesn't exist in a certain language, "—" is used. When a word is similar to a Mongolic origin word, but is either not from Mongolic or is morphologically divergent, it is put in italics.
Old Turkic | Classical Mongolian | Khalkha | Modern Turkic languages | gloss | notes | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
kir | kaz | tat | bak | tur | |||||
zirɣa- | жарга- | жырга- | жырға- | ‘enjoy’ | |||||
— | zirɣal | жаргал | жыргал | жырғау | ‘pleasure’ | ||||
— | … bule | гэр бүл | үй бүлө | — | ‘family’ | ||||
— | ele | л | эле | — | ‘just/only’ | ||||
!yomaq ‘legend’ | domuɣ | домог | жомок | ‘fairy tale’ | prob. not from Mongol | ||||
— | belterge | бэлтрэг | бөлтүрүк | бөлтірік | ‘wolf cub’ | ||||
— | arɣ-a | арга | арга | —? | ‘way out’ | ||||
— | tas | тас | тазкара | ‘vulture’ | |||||
timin? ‘just now’ | tein/teimy/teyiːmü | тийм | тим | ‘such’ | |||||
— | buɣudai | буудай | буудай | бидай (?) | ‘wheat’ | ||||
— | unaɣ-a | уна- ‘falling, driving’ | унаа ‘means of transportation’ | ||||||
— | xural | хурал | курултай | құрылтай | ‘meeting’ | ||||
ulus/uluš ‘settlement, residence’ | ulus | улс | улут | ұлт | ‘nation’ | ||||
— | cangɣa- | цанга- | (southern) чаңка- | —? | ‘be thirsty’ | ||||
— | zolbin | золбин | жолбун | —? | ‘stray’ | ||||
— | zegerde | зээрд | жээрде | ‘chestnut horse’ | |||||
— | tos- | тос- | тос- | тос- | ‘receive, encounter’ → ‘meet, pick up, catch’ | ||||
— | cana | цана | чана | шана | ‘ski, sled’ | ||||
buɣu | buɣu | буга | бугу | бұғы | ‘deer’ | should be 'buu' in Khalkha and Kyrgyz | |||
— | xoruɣ-a, xorij-a(n) | хороо | короо | қора | ~‘corral, yard’ | ||||
uruq(?) ‘rope’ | urɣ-a(n), uɣurɣ-(a) | урга, уураг, уурга | укурук | ‘lasso pole’ | |||||
— | tøry- | төр- | төрө- | — | ‘bear child’ | ||||
(ös-) | øs- | өс- ‘grow (v.i., person)’ | өс- ‘grow (v.i., not person)’ | өс- ‘"’ | ‘grow’ | ||||
(qara-) | qara- | хар- | кара- | қара- | ‘look at, watch’ | ||||
— | belen | бэлэн | белен | —? | ‘ready’ | ||||
— | kørsi(n) | хөрш | — | көрші | neighbour | of Turkic origin? | |||
uruɣ ‘seed; relatives’ | uruɣ | ураг ‘relatives by marriage’ | уруу ‘tribe’ | +yes | |||||
урук ‘clan; seed; relatives’ | |||||||||
(rasayan) | (a)rasijan | рашаан | арашан | ‘holy/mineral spring’ | from Sanskrit originally | ||||
— | cuɣ | цуг | чогуу | çok?? | ‘together’ | ||||
yalɣu ‘stupid person’ | zalxaɣu | залхуу | жалкоо | жалқау | ‘lazy’ | ? | |||
— | ɣolumta | голомт | коломто | қоламта - ‘hot ashes’ | ‘hearth’ | ||||
— | xaɣalɣ-a(n) | хаалга | каалга | —? | ‘yurt door’ | ||||
örgün, örgin ‘throne’ | ørgyge(n) | өргөө | өргөө | ‘Khan's yurt’/‘palace’ | probably of Turkic origin | ||||
— | bøle/byly | бүл | бөлө | бөле | ‘progeny of sisters’ | ||||
— | byky | бүх | бүкүл | бүкіл | ‘all, whole, everything’ | ||||
?čaɣïla- ‘be noisy’, ?čaqïl- ‘be cut’ | cakilɣan | цахилгаан ‘electricity’ | чагылган | ‘lightning’ | |||||
mal ‘wealth’ | mal | мал | мал | мал | mal ‘goods’ | ‘heard animal’ | "of Arabic origin" | ||
aɣïl | ayil | айл | айыл | ауыл | ‘settlement, village’ | of Turkic origin | |||
— | alaɣ-a(n) | алга | алакан | алақан | el | ‘palm’ | |||
— | cimki- | чимхэ- | чымчы- | шымшы- | çimdik | ‘pinch’ | |||
— | dalu | дал | далы | ‘shoulder’ | |||||
— | møndyr | мөндөр | мөндүр | ‘hail’ | |||||
— | coxu | цох | чоку | шоқы ‘mountain top’ | ‘forehead’ | ||||
— | darui | даруй | дароо | дереу | ‘immediately’ | cf. Tajik "даррав" | |||
— | dylei | дүлий | дүлөй | дүлей | ‘deaf’ | ||||
talxan | талх ‘bread’ | талкан ‘ground grain / meal’ | ‘bread, meal’ | ||||||
?daqin | дагы ‘more, still’ | тағы ‘more, still’ | тагын | ||||||
тал | талаа | дала | ‘steppe, field’ | ||||||
сонин ‘news, interesting’ | сонун ‘awesome’ | ||||||||
—? | төл | төл | төл | ‘baby herd animal’ | |||||
bürkig (MMo) | бүрхэх | бүркөк | — | ‘overcast’ | |||||
hoimasun (MMo) | оё-/оёмол | оймо | ‘sewn/patterned felt’ | ||||||
jasa- | зас- | жаса- | жаса- | ‘construct, arrange’ → ‘make’ | |||||
baqši (MMo) | багш ‘teacher’ | бакшы | бақсы | ~‘shaman’ | |||||
булчин | булчуң | бұлшық? | — | ‘muscle’ | |||||
чухал | чукул ‘urgent’ | шұғыл ‘urgent | ‘important’ | ||||||
tebene (WMo) | тэвнэ | темене ‘sackcloth needle’ | тебен | ‘large thick needle’ | |||||
халхай | қалақай | — | ‘nettle’ | ||||||
abisun (WMo) | абысын | ‘sister in laws’ | identified by Csáki | ||||||
abura- | abra- (south) ‘be many’ | to save, rescue, nurse | identified by Csáki | ||||||
alus | алс | алыс | алыс | — | far | identified by Csáki | |||
alisun | alısın | second crop | identified by Csáki | ||||||
alja- | aljı- ‘be wrong’ | get tired, exhausted | identified by Csáki | ||||||
angqaɣu | aŋqoo ‘simple-minded’ | hard palate | identified by Csáki | ||||||
angɣai- | aŋqıy- / aŋqay- | ‘be wide open’ | identified by Csáki | ||||||
arča | арча | арша | juniper | identified by Csáki | |||||
arči- | аарчы- | аршы- | wipe (clean) | identified by Csáki | |||||
asara- | asıra- ‘adopt a child’ | protect | identified by Csáki | ||||||
elči (WMo) | элчи | елші | envoy | identified by Csáki, of Turkic origin? | |||||
itelgü | itelgi | falcon | identified by Csáki | ||||||
egejegei (WMo) | ejigey | red curds, dry cheese | identified by Csáki | ||||||
baɣana (WMo) | бакан | бағана | pillar, pole | identified by Csáki | |||||
baital | baytal | 3-yo horse | identified by Csáki | ||||||
baɣatur | баатар | баатыр | батыр(?) | hero, brave | identified by Csáki | ||||
baja | баз | бажа | бажа | brother-in-law | identified by Csáki | ||||
berkit- | berket- | бекит- ‘lock’ | беркіт- | strengthen | identified by Csáki, prob. not from Mongol | ||||
bilčara- | bıljıra- ‘be slippery’ | soften | identified by Csáki | ||||||
begelei | meeley | mittens | identified by Csáki | ||||||
bulanggir(tai) | (buldur?) | dim | identified by Csáki | ||||||
büldürge (WMo) | büldürgö / büldürgü | loop on a whip handle | identified by Csáki | ||||||
boljal | boljol | term | identified by Csáki | ||||||
boro'an | бороо ‘rain’ | бороон ‘storm’ | боран ‘storm’ | snowstorm | identified by Csáki | ||||
buɣurul | буурал | буурул | бурыл | grey | identified by Csáki | ||||
bosaɣa | босго | босого | босаға | threshold | identified by Csáki | ||||
bödene | bödönö | quail | identified by Csáki | ||||||
börte | börtö | dark chestnut (horse) | identified by Csáki | ||||||
bötege | bötögö | bird innards | identified by Csáki | ||||||
čagaɣan | цагаан | čağan ‘1st moth of Mongol year’ | white → maple | identified by Csáki | |||||
čabidur | čabdar | yellow horse with white mane and tail | identified by Csáki | ||||||
čečen | цэцэн | čečen ‘orator’ | wise → minstrel | identified by Csáki | |||||
— | čida- | чад- | чыда- ‘put up with’ | шыда- ‘"’ | ‘be able to’ | identified by Csáki | |||
čilbuɣur | čılbır | chain | identified by Csáki | ||||||
čiray | царай | чырай ‘facial features’ | шырай | face, appearance, expression | identified by Csáki | ||||
čeber | цэвэр | чебер ‘prettily made’ | nice, good | identified by Csáki | |||||
čer | чер | illness | identified by Csáki | ||||||
*čöɣüče | чөйчөк ‘bowl’ | small cup (bowl) | identified by Csáki | ||||||
čöregei (WMo) | čürök | loon | identified by Csáki | ||||||
demči (WMo) | demči ‘doctor’? | business man → suitor | identified by Csáki | ||||||
doluɣana (WMo) | dolono | hawthorn | identified by Csáki | ||||||
dönen | dönön | 3-4yo stallion | identified by Csáki | ||||||
sar (WMo) | sar, sarı | hawk | identified by Csáki | ||||||
ilɣa- | ılğa- | choose, select → differentiate | identified by Csáki | ||||||
irjayi- | ırjay- | show one's bare teeth | identified by Csáki | ||||||
erke | эрке | ерке | spoiled, pampered | identified by Csáki | |||||
erkele- | эркеле- | еркеле- | pamper | identified by Csáki | |||||
jada- | зад-? | jada- / taja- | be exhausted | identified by Csáki | |||||
yadaɣu | jadoo | worn out | identified by Csáki | ||||||
yalga- | jalğa- | connect, join | identified by Csáki | ||||||
jasaɣul | jasool ‘executive’ | guard | identified by Csáki | ||||||
jaɣuči | juuču | suitor | identified by Csáki | ||||||
jüde- (WMo) | jüdö- | be tired, exhausted → be in hard times | identified by Csáki | ||||||
qabirqa | хавирга | кабырга ‘rib’ | қабырға ‘wall’ | rib, side, flank | identified by Csáki | ||||
qaiči | хайч | кайчы | қайшы | scissors | identified by Csáki | ||||
qanjuqa | qanjığa | saddle-thong | identified by Csáki | ||||||
qabturɣa | qapčıq ‘bag’ | wallet, pocket, leather sack | identified by Csáki | ||||||
qaragai (WMo) | qarağay | larch, spruce | identified by Csáki | ||||||
qaraŋgui | харанхуй | караңгы | қараңғы | dark | identified by Csáki | ||||
qaraɣul | qarool | guard, watch | identified by Csáki | ||||||
qarčiqai | qarčığa | falcon | identified by Csáki | ||||||
qariɣu | ?qayruu (←qɑyır-) | objection | identified by Csáki | ||||||
kekül | хөхөл | көкүл ‘bangs’ | kâkül | horse's forlock | identified by Csáki | ||||
qiramaɣ (WMo) | qılamıq | powdery snow | identified by Csáki | ||||||
kitad | qıtat ‘black paint’ | Chinese silk | identified by Csáki | ||||||
genedte | kenet-kenet ‘occasionally’ | suddenly | identified by Csáki | ||||||
kenye (WMo) | кенже | youngest child | identified by Csáki | ||||||
quda | куда | құда | groom's relatives ↔ bride's relatives | identified by Csáki | |||||
quduɣ | худаг | кудук | құдық | well | identified by Csáki, of Turkic origin | ||||
ɣunajin | гунж | кунаажын / кунаайын | 3yo female animal | identified by Csáki | |||||
ɣunan | гуна | qunan | 3yo stallion | identified by Csáki | |||||
küren | хүрэн | күрөң | күрең | brown (horse) | identified by Csáki | ||||
qonuq, qon- | *qonolqa (WMo) | конок ‘guest’; кон- ‘stay the night, perch, land’ | қонақ ‘guest’ | konuk | shelter for the night | identified by Csákiprob. not from Mongol | |||
qongɣur | коңур | қоңыр | dark brown | identified by Csáki | |||||
kur | qaraqur | grouse | identified by Csáki | ||||||
köküz | kökü(n) | хөх(?) | көкүрөк | көкірек | göğüz | breast → chest | identified by Csáki, prob. not from Mongol | ||
kömegei (WMo) | көмөкөй ‘uvula’ | Adam's apple | identified by Csáki | ||||||
maɣta- | магт- | макта- | мақта- | praise | identified by Csáki | ||||
malaqay | малгай | малакай | малақай | (men's) hat | identified by Csáki | ||||
manglai | манлай | маңдай | маңдай | forehead | identified by Csáki | ||||
mata- (WMo) | mata- | bend →/, disturb | identified by Csáki | ||||||
mergen | мэргэн | мерген | мерген | marksman | identified by Csáki | ||||
mese (WMo) | meskey ‘pot’; mizdüü ‘sharp’ | glutton; sharp, sword | identified by Csáki | ||||||
moqadaq | moqo- ‘make dull’; мокок ‘dull’ | моқал | stupid → dull | identified by Csáki | |||||
möče(?) | мөч? | мүчө ‘body part, member’ | мүше | body part → body | identified by Csáki | ||||
mültüre- | möltürö- | break loose → get engorged; shine | identified by Csáki | ||||||
moyil | мойл | moyul | bird-cherry | identified by Csáki | |||||
niɣ (WMo) | nıq, (?mıq ‘nail’) | solid | identified by Csáki | ||||||
nökör | нөхөр | nögör | friend → best man | identified by Csáki | |||||
noɣta | ногт | нокто | ноқта | ‘halter’ | identified by Csáki | ||||
učira- | учр- | учура- | encounter | identified by Csáki | |||||
onggi | уңгу ‘, stem/root (of word)’ | socket for axe handle | identified by Csáki | ||||||
ölke | өлкө ‘country’ | өлке ‘region’ | ülke ‘country’ | sunny side → area | identified by Csáki | ||||
saɣadaq/saɣadaɣ (WMo) | саадах | саадак | садақ | quiver | identified by Csáki | ||||
saqaɣu (WMo) | saqoo ‘stutterer’ | сақау ‘mute’ | a horse disease, (deaf) | identified by Csáki | |||||
siläɣüsün | шилүүс | сүлөөсүн | сілеусін | lynx | identified by Csáki | ||||
siltaɣ(an) | sıltoo | motive | identified by Csáki | ||||||
sirxa-n (WMo) | sırqoo | injury → illness, ailment | identified by Csáki | ||||||
sauqa | sooğa | gift → candy, nice textile | identified by Csáki | ||||||
suli (WMo) | сулу | сұлы | feather grass → oats | identified by Csáki | |||||
söɣem | сөөм | sööm, сөөмөй ‘index finger’ | span | identified by Csáki | |||||
soqor | сохор | сокур | соқыр | blind | identified by Csáki | ||||
*solaqai (WMo) | soloğoy | left → left-handed | identified by Csáki | ||||||
šibaɣa(n) | šıbağa | lot | identified by Csáki | ||||||
silykei/silükei (WMo) | шүлхий | шилекей | сілекей | saliva | identified by Csáki | ||||
šiŋqor | шонхор | šumqar / šuŋqar | сұңқар | falcon | identified by Csáki | ||||
takim | тахим | taqım | knee cap | identified by Csáki | |||||
tanglai | тагнай | таңдай | таңдай/таңлай | soft palate | identified by Csáki | ||||
tasam-a (WMo) | тасам | тасма ‘ribbon’ | strap | identified by Csáki | |||||
tomaɣaɣ (WMo) | томого | томаға | hawk headgear | identified by Csáki | |||||
toqum | тохом | токум | тоқым | saddle cloth | identified by Csáki | ||||
toɣta- | тогт- | токто- | тоқта- | тукта- | stop | identified by Csáki | |||
tögürig (WMo) | тегерек / төгөрөк | circle | identified by Csáki | ||||||
tölä- | töle- | төл- | төлө- | төле- | pay | identified by Csáki, prob. not from Mongol | |||
oboɣa (WMo) | овоо | обоо | оба | stone heap → mound | identified by Csáki | ||||
olja | oljo | олжа | loot | identified by Csáki |